Program "Mama 4 plus"
Ustawa z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym wprowadza nowy Program „Mama 4+”. Dzięki nowym przepisom osoby, które wychowały co najmniej czworo dzieci i nie posiadają niezbędnych środków utrzymania, uzyskają prawo do otrzymania świadczenia.
- Świadczenie przyznaje Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
- Jeśli osoba wnioskująca posiada okresy ubezpieczenia społecznego rolników i nie pobiera emerytury lub renty wyłącznie z ZUS - wniosek o rodzicielskie świadczenie uzupełniające rozpatrzy Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
Jeśli osoba nie pobiera emerytury lub renty, to rodzicielskie świadczenie uzupełniające przysługuje w wysokości najniższej emerytury.
W 2019 r. wysokość świadczenia będzie wynosić: 1 100,00 zł brutto, tj. 933,60 zł netto.
Jeśli osoba pobiera emeryturę lub rentę, w wysokości niższej niż najniższa emerytura, to rodzicielskie świadczenie uzupełniające będzie dopełnieniem do najniższej emerytury. Oznacza to, że kwota rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego będzie równa różnicy pomiędzy najniższą emeryturą a wysokością pobieranej emerytury lub renty.
Rodzicielskie świadczenie uzupełniające podlega corocznej waloryzacji.
Wysokość świadczenia po waloryzacji nie może być wyższa od najniższej emerytury.
W przypadku przyznania świadczenia w wysokości dopełnienia do najniższej emerytury, wówczas suma rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego i pobieranej emerytury lub renty nie może być wyższa od najniższej emerytury.
Świadczenie może być przyznane:
- matce po osiągnięciu wieku 60 lat, która urodziła i wychowała lub wychowała co najmniej czworo dzieci
- ojcu po osiągnięciu wieku 65 lat, który wychował co najmniej czworo dzieci,
w przypadku śmierci matki dzieci albo porzucenia dzieci przez matkę lub w przypadku długotrwałego zaprzestania wychowywania dzieci przez matkę
- w przypadku gdy nie posiada dochodu zapewniającego niezbędne środki utrzymania.
Aby otrzymać świadczenie osoba uprawniona musi mieszkać w Polsce i posiadać po ukończeniu 16. roku życia centrum interesów osobistych lub gospodarczych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, przez okres co najmniej 10 lat, a także być:
- obywatelem Polski lub
- obywatelem państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej i mieć prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Polski lub
- być cudzoziemcem, który legalnie przebywa w Polsce.
Świadczenie przysługuje pod warunkiem zamieszkiwania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w trakcie jego pobierania.
Ustalenie prawa do świadczenia następuje odpowiednio na wniosek matki albo ojca dzieci.
Wniosek jest składany w:
- jednostce organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;
- jednostce organizacyjnej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego - jeżeli do wydania decyzji w sprawie przyznania świadczenia właściwy jest Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
Druk wniosku można otrzymać w każdej placówce ZUS i KRUS oraz pobrać ze strony internetowej:
i złożyć go w najbliższej placówce.
Prawidłowo wypełniony wniosek musi zawierać:
- dane osobowe: imię, nazwisko, datę urodzenia, numer PESEL lub serię i numer dowodu osobistego albo paszportu, adres miejsca zamieszkania, adres do korespondencji (jeśli jest inny niż adres zamieszkania);
- żądanie wnioskodawcy, w którym wskazuje świadczenie, o jakie się ubiega;
- wskazanie sposobu wypłaty świadczenia wraz z podaniem danych niezbędnych do jego wypłaty;
- podpis wnioskodawcy lub jego przedstawiciela ustawowego albo pełnomocnika.
Jeżeli osoba ubiegająca się o świadczenie nie posiada stałego miejsca zamieszkania, we wniosku należy podać adres miejsca pobytu lub ostatniego zamieszkania.
Do wniosku należy dołączyć:
- akty urodzenia dzieci;
- informację o numerach PESEL dzieci;
- oświadczenie o sytuacji osobistej, rodzinnej, majątkowej i materialnej oraz innych okolicznościach, których ustalenie jest niezbędne do przyznania świadczenia.
W oświadczeniu wnioskodawca potwierdza następujące okoliczności:
- urodzenie co najmniej czworga dzieci;
- wychowanie co najmniej czworga dzieci;
- posiadanie lub nieposiadanie przerw w wychowywaniu dzieci, a w przypadku posiadania przerw również długość i przyczyny tych przerw;
- ograniczenie lub pozbawienie praw rodzicielskich;
- zamieszkiwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i posiadanie po ukończeniu 16. roku życia centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych), o którym mowa w art. 3 ust. 1a pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.
o podatku dochodowym od osób fizycznych, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz długość okresu w jakim wnioskodawca spełniał ten warunek przed złożeniem wniosku o świadczenie; - posiadanie lub brak ustalonego prawa do emerytury lub renty oraz pobieranie lub niepobieranie emerytury lub renty;
- uzyskiwanie lub nieuzyskiwanie dochodu z tytułu zatrudnienia lub prowadzenia innej działalności zarobkowej;
- posiadanie lub nieposiadanie gospodarstwa rolnego, a w przypadku posiadania gospodarstwa rolnego również powierzchnię tego gospodarstwa;
- uzyskiwanie lub nieuzyskiwanie dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej;
- uzyskiwanie lub nieuzyskiwanie innych dochodów;
- przebywanie lub nieprzebywanie w areszcie śledczym lub w zakładzie karnym;
- inne okoliczności niezbędne do oceny spełnienia przesłanek warunkujących przyznanie świadczenia.
W sytuacji, gdy wnioskodawca jest ojcem i ubiega się świadczenie, w oświadczeniu należy wskazać datę zgonu matki dzieci lub ich porzucenia przez matkę albo datę długotrwałego zaprzestania wychowywania dzieci przez matkę.
Oświadczenia, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.
Okoliczności brane pod uwagę przy rozpatrywaniu wniosku mogą być potwierdzane :
- zaświadczeniami właściwego urzędu skarbowego, które potwierdzają źródła osiąganych dochodów lub przychodów oraz ich wysokości;
- zaświadczeniami, które potwierdzają aktualne zatrudnienie lub prowadzenie innej działalności zarobkowej, oraz wysokość osiąganych dochodów lub przychodów;
- zaświadczeniami, które potwierdzają wysokość innych świadczeń pobieranych przez wnioskodawcę;
- zaświadczeniami z urzędu gminy, które potwierdzają rodzaj oraz wielkość posiadanego gospodarstwa rolnego;
- oświadczeniami wnioskodawcy o wysokości dochodu z gospodarstwa rolnego;
- innymi dokumentami, które potwierdzają sytuację osobistą, rodzinną, majątkową
i materialną wnioskodawcy.
Do celów ustalenia wysokości dochodów uzyskiwanych z zagranicy organ, dokonuje przeliczenia równowartości w polskich złotych kwoty dochodu wyrażonej w walucie obcej, przy zastosowaniu kursu złotego do waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski z dnia dokonywania przeliczenia przez ten organ, chyba że umowa międzynarodowa, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, lub przepisy Unii Europejskiej stanowią inaczej.
Sposób ustalania prawa do rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego
Przyznanie prawa do świadczenia lub odmowa przyznania prawa do świadczenia następuje w drodze decyzji.
Od decyzji przyznającej prawo do świadczenia oraz od decyzji odmawiającej prawo do przyznania świadczenia stronie przysługuje prawo do wniesienia wniosku do organu, który wydał decyzję, o ponowne rozpatrzenie sprawy, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.
Jeśli osoba nie zgadza się z decyzją wydaną w wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego przez organ, przysługuje jej prawo do złożenia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji.
Osoba, której przyznano prawo do świadczenia, jest obowiązana do informowania organu rentowego o wszelkich zmianach mających wpływ na prawo lub wysokość wypłacanego świadczenia i przedkładania żądanych środków dowodowych.
Jeżeli ustaną okoliczności będące podstawą przyznania świadczenia, prawo do świadczenia ustaje. Organ rentowy stwierdza decyzją ustanie prawa do świadczenia i wstrzymuje jego wypłatę.
Kiedy NIE zostanie przyznane rodzicielskie świadczenie uzupełniające
Rodzicielskie świadczenie uzupełniające nie przysługuje jeżeli:
- osoba jest uprawniona do emerytury lub renty w wysokości co najmniej najniższej emerytury lub
- osoba jest tymczasowo aresztowana lub odbywa karę pozbawienia wolności
(z wyłączeniem odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego).
Można nie otrzymać rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego jeżeli:
- sąd pozbawił osobę władzy rodzicielskiej lub ją ograniczył przez umieszczenie dziecka lub dzieci w pieczy zastępczej,
- osoba długotrwale zaprzestała wychowywania dzieci.
Nienależnie pobrane świadczenia
Osoba, która pobrała nienależnie świadczenie, jest obowiązana do jego zwrotu.
Za nienależnie pobrane świadczenie uważa się świadczenie:
- wypłacone mimo ustania okoliczności będących podstawą przyznania świadczenia, jeżeli osoba pobierająca to świadczenie była pouczona o braku prawa do jego pobierania;
- przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą to świadczenie;
- przyznane na podstawie decyzji, której następnie stwierdzono nieważność, albo przyznane na podstawie decyzji, która została następnie uchylona w wyniku wznowienia postępowania, i osobie odmówiono prawa do świadczenia;
- wypłacone osobie innej niż osoba, która została wskazana w decyzji przyznającej prawo do świadczenia, z przyczyn niezależnych od organu rentowego.
Źródło informacji: Opolski Urząd Wojewódzki